Natuurlijk ouderschap

Geplaatst met toestemming van ‘De Groene Vrouw’

Als je zwanger bent lijkt het er soms op dat de hele wereld een mening heeft over hoe jij je kind straks moet opvoeden. Niet alleen experts die ‘ervoor gestudeerd hebben’, maar ook je moeder, tante, buurvrouw, vriendinnen en soms zelfs wildvreemden op straat zullen je overladen met tips en goedbedoelde adviezen. Dat kan verwarrend zijn, want iedereen is ervan overtuigd dat zijn of haar manier de beste manier is en bovendien lijken al die manieren wel te bestaan uit vaststaande regels waar absoluut niet van afgeweken mag worden. Je ‘moet’ je kind zus-of-zo opvoeden, je ‘moet’ het zo-en-zo lang laten huilen (met de kookwekker erbij!), je ‘moet’ het wel laten weten wie de baas is want anders kweek je maar verwende kinderen die alleen maar beslag op je leggen…

Binding
Natuurlijk Ouderschap (Attachment Parenting) bestaat niet uit vaste regels. Er is niemand die zegt dat je iets wel of niet ‘moet’ doen. Zoals ieder mens verschillend is, is ook iedere baby, ieder gezin en iedere situatie verschillend. Natuurlijk Ouderschap bestaat uit een set handreikingen, die je naar eigen inzicht kunt gebruiken voor jullie kindje, in jullie unieke situatie. De reden dat het voor veel mensen zo goed werkt, is dezelfde reden als waarom het ‘Natuurlijk’ Ouderschap heet. Het zijn ideeën die zo dicht mogelijk de natuurlijke, originele manier van omgaan met je kinderen benaderen.

Zo is de binding tussen moeder en kind en de binding tussen gezin en kind het uitgangspunt van Natuurlijk Ouderschap. De basis van ieder kind begint bij een veilige hechting. Direct na de geboorte wordt de baby bij de moeder op de borst gelegd. Het eerste contact is gemaakt. De baby kan dan zelf aanhappen aan de borst of wordt daar een beetje bij geholpen. De eerste borstvoeding is niet alleen heel gezond voor de baby, maar bevordert ook de binding. Bovendien is het een reflexmatige actie (de baby kan zelf op zoek gaan naar de borst en kan zichzelf aankoppelen!), wat erop wijst dat dit de natuurlijke gang van zaken is. Je kindje dichtbij je houden in de eerste periode heeft veel voordelen.

Borstvoeding
De beste manier om borstvoeding te geven is niet volgens de klok maar op verzoek van de baby. Hier is ook duidelijk het verschil tussen individuele baby’s te zien: de ene baby wil meerdere keren per uur korte momenten drinken, de andere baby heeft genoeg aan een aantal keer per dag een flinke voeding. De fysiologie van een mensenbaby is wel ingesteld op vaak kleine beetjes borstvoeding. 12x of vaker per dag is, vanuit de baby bekeken, heel normaal!
Borstvoeding wordt over het algemeen lang gegeven; de eerste zes maanden exclusief en daarna naast de bijvoedingen. Ook hier bestaan geen vaste regels over hoe lang de borstvoeding door zou ‘moeten’ gaan. Dat is helemaal afhankelijk van waar moeder en kind zich prettig bij voelen, maar twee jaar of langer is geen uitzondering. Het immuunsysteem van het kind blijft baat hebben bij borstvoeding, ook na het eerste jaar. De ‘speciale peutermelk’ waar je op tv soms reclame voor ziet, maak je als moeder helemaal zelf!

Draagdoeken
Het bij je dragen van de baby is een ander onderdeel dat veel terugkomt in Natuurlijk Ouderschap. Onderzoeken tonen aan dat baby’s die meer dan vier uur per dag gedragen worden, 50% minder huilen dan baby’s die niet of nauwelijks gedragen worden. De meeste baby’s vinden het inderdaad heel prettig om dicht bij mama te zijn. Mensen zijn zoogdieren, wat betekent dat onze kinderen nog niet klaar zijn om alles zelf te doen als ze geboren zijn. Ze hebben ons nodig om gevoed te worden en beschermd te worden, net als bij bijvoorbeeld mensapen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat kinderen en baby’s veel behoefte hebben om aangeraakt te worden om continu de bevestiging te krijgen dat ze veilig zijn. En dat is eigenlijk heel logisch, want mensen zijn van nature Dragers. Lees hier meer informatie over dragen.

Huilen
Iemand die bezig is met ‘natuurlijk ouderschap’ zal een baby nooit lang laten huilen. Het kindje slaat alarm, en om te zorgen dat het vertrouwen krijgt in de ouders, reageren zij op het alarm. Ze weten dat een baby instinctief bij de ouders wil zijn. Dit is geen manipulatie; daar zijn baby’s nog niet toe in staat. Het verdriet en de angst van een baby die alleen is, is volledig oprecht. Wanneer je een baby laat huilen, zal hij uiteindelijk stil worden. Hij heeft dan niet ‘geleerd’ in zijn eigen bedje te slapen, hij heeft het opgegeven zijn ouders te roepen…

Onderzoek laat zien dat de cortisolniveau’s van baby’s die hard huilen hoog zijn, ook wanneer ze eenmaal in slaap zijn gevallen. Cortisol is een stresshormoon dat groei tegenhoudt. Het vasthouden van een baby en huid-op-huid-contact zorgt juist voor het vrijkomen van oxytocine, het bindingshormoon dat zorgt voor een gezonde celgroei en ontspanning.

Indrukken
Een baby wil dus het liefst de hele dag bij zijn verzorgers zijn. Maar een baby is ook erg gevoelig voor indrukken. De televisie, stofzuiger, telefoon, radio… allemaal indrukken die voor een baby soms teveel kunnen worden. Er zijn daarom mensen die pleiten voor het oude adagium Rust (Reinheid) en Regelmaat (ook wel RVP genoemd: Rust, Voorspelbaarheid en Prikkelreductie).

Nu is er niets mis met het beschermen van je kind tegen een overmaat aan prikkels. Dat je de tv uitzet of een stuk zachter en dat je wat rustiger door het huis loopt, is eigenlijk een automatisme en niet meer dan logisch. Maar veel aanhangers schieten door in de leer van RRR/RVP. Zij vinden dat een baby onder andere op vaste tijden gevoed moet worden, standaard ingebakerd moet worden en in een rustige, donkere kamer moet slapen.

Dit is geen natuurlijke gang van zaken. Hoewel voorspelbaarheid voor veel kinderen een zegen is, hoeft de klok daar niet aan te pas te komen. Het op een vaste volgorde doen van de activiteiten op een dag is voldoende, en een kind kan zelf prima aangeven wanneer het behoefte heeft aan een slokje moedermelk. Inbakeren kán voor sommige kinderen een oplossing zijn, maar standaard inbakeren kan schadelijk zijn voor de borstvoeding (omdat ingebakerde kinderen vaak niet meer aangeven dat ze willen drinken, terwijl de borstvoeding via een vraag-en-aanbod-principe werkt).

Luieren in katoen? Heel goed te doen!
Katoenen of wasbare luiers horen niet speciaal bij Natuurlijk Ouderschap, maar worden wel veel gebruikt door ouders. Hier speelt niet alleen mee dat wasbare luiers veelal van natuurlijke materialen gemaakt worden (zoals katoen of bamboevezel) en dat ze beter zijn voor het milieu, maar ook dat de peuter voelt dat hij nat is en gaat dat associëren met de plas die hij net gedaan heeft. Kindjes die wasbare luiers dragen zijn gemiddeld 1-1,5 jaar eerder zindelijk dan kindjes die wegwerpluiers dragen! Wil je meer weten over wasbaar luieren? Vraag om meer informatie bij je verloskundige.

Tot slot
Hierboven staan een aantal onderwerpen beschreven die onderdeel kunnen uitmaken van Natuurlijk Ouderschap. Er zijn er nog veel meer!
Zoals gezegd is het absoluut niet noodzakelijk al deze onderwerpen toe te passen in het eigen gezinsleven. Veel ouders passen één of meerdere richtlijnen toe maar wijken op andere punten weer af, omdat dat nu eenmaal beter bij hun situatie past.
Het prettige van Natuurlijk Ouderschap is dat er dan niet gezegd wordt dat ze het ‘verkeerd’ doen. Zo lang ouders nadenken over hoe ze hun kinderen op willen voeden, en bewuste keuzes maken over die opvoeding, is het alleszins prima!